W przeciwieństwie do problemu niezwiązanego z badaniami naukowymi, problem badawczy ma dla naukowca zasadnicze znaczenie. Problemem badawczym jest postrzegana trudność, poczucie dysharmonii lub rozbieżność między powszechnym przekonaniem a rzeczywistością. Problem będzie kwalifikował się jako potencjalny problem badawczy, jeśli istnieją trzy następujące warunki:
Powinna istnieć dostrzegalna rozbieżność pomiędzy tym, „czym jest” a tym, „czym powinno być”. Oznacza to, że powinna istnieć różnica między „tym, co istnieje” a „sytuacją idealną lub planowaną”.
Pytanie o to, „dlaczego” ta rozbieżność istnieje. Sugeruje to, że powód(y) tej rozbieżności jest (są) niejasny dla badacza (tak, że ma sens opracowanie pytania badawczego); oraz
Powinny istnieć co najmniej dwie możliwe odpowiedzi lub rozwiązania na pytania lub problemy. Trzecia kwestia jest istotna. Jeśli istnieje tylko jedna możliwa i prawdopodobna odpowiedź na pytanie o rozbieżność, to sytuacja badawcza nie istnieje. Jest to problem niezwiązany z badaniem, który można rozwiązać na szczeblu zarządzania lub administracyjnym.
Sytuacja badawcza nie istnieje? Hmm, i tak i nie…